Spółka cywilna – co to jest, jak założyć i jakie ma zalety?

Czym jest spółka cywilna?

Spółka cywilna to fascynująca, choć nieco enigmatyczna forma prowadzenia działalności gospodarczej. Wyobraźmy sobie ją jako tandem biznesowy, gdzie co najmniej dwóch partnerów pedałuje wspólnie ku wyznaczonemu celowi. Co ciekawe, w przeciwieństwie do innych form prawnych, spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej – to jak rower bez własnego „ja”. To wspólnicy, niczym kolarze, są podmiotami praw i obowiązków wynikających z tej biznesowej przejażdżki.

Sedno spółki cywilnej tkwi w zobowiązaniu wspólników do współpracy. Mogą oni prowadzić wspólne przedsiębiorstwo, realizować konkretny projekt biznesowy, czy też w inny sposób współdziałać na rynku. Czy nie brzmi to jak ekscytująca przygoda? Spółka cywilna łączy w sobie elastyczność działania z relatywnie prostą strukturą organizacyjną – to jak składak, który można łatwo dostosować do potrzeb trasy. Nic dziwnego, że dla wielu przedsiębiorców jest to atrakcyjna opcja na rozpoczęcie biznesowej podróży.

Definicja spółki cywilnej

Gdybyśmy mieli ująć istotę spółki cywilnej w jednym zdaniu, brzmiałoby ono tak: to umowa, na mocy której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego poprzez działanie w określony sposób, w szczególności przez wniesienie wkładów. Brzmi formalnie, prawda? Ale rozbijmy to na czynniki pierwsze:

• Wspólny cel gospodarczy – to jak wspólna meta w wyścigu, do której dążą wszyscy wspólnicy
• Działanie w oznaczony sposób – ustalona taktyka i strategia, niczym plan gry w drużynie
• Wniesienie wkładów – każdy wspólnik musi coś wnieść do spółki, czy to pieniądze, rzeczy, czy swoje umiejętności

Co ciekawe, spółka cywilna nie tworzy odrębnego podmiotu prawnego. To trochę tak, jakby wspólnicy byli solowymi artystami, którzy postanowili nagrać wspólny album – każdy zachowuje swoją tożsamość, ale razem tworzą coś nowego.

Podstawy prawne spółki cywilnej

Spółka cywilna w Polsce opiera się na dwóch filarach prawnych, niczym most na dwóch przyczółkach:

1. Kodeks cywilny – to fundament, na którym wznosi się konstrukcja spółki cywilnej. Artykuły od 860 do 875 to swoisty podręcznik obsługi, określający zasady tworzenia i funkcjonowania spółki, prawa i obowiązki wspólników oraz reguły jej rozwiązywania.
2. Prawo przedsiębiorców – to jak kodeks drogowy dla biznesu, określający ogólne zasady prowadzenia działalności gospodarczej, które obowiązują również wspólników spółki cywilnej.

Ale to nie wszystko! Spółka cywilna musi także nawigować przez labirynt regulacji branżowych i przepisów podatkowych. To jak gra w biznesowego Tetrisa, gdzie każdy element musi idealnie pasować. Warto pamiętać, że mimo braku osobowości prawnej, spółka cywilna może być podatnikiem VAT – to trochę jak posiadanie prawa jazdy bez bycia właścicielem samochodu.

Znajomość tych prawnych zawiłości to klucz do sukcesu. Bez niej prowadzenie spółki cywilnej może przypominać jazdę z zawiązanymi oczami – ekscytujące, ale niebezpieczne!

Jak założyć spółkę cywilną?

Założenie spółki cywilnej to nie rocket science, ale wymaga pewnej finezji i uwagi. To jak układanie puzzli – każdy element musi znaleźć swoje miejsce, aby powstał pełny obraz. Przede wszystkim, potrzebujemy co najmniej dwóch wspólników, gotowych podjąć się tej biznesowej przygody. To jak taniec – potrzeba co najmniej dwóch osób, aby rozpocząć bal!

Kiedy warto rozważyć założenie spółki cywilnej? Gdy marzysz o niskich kosztach startu, możliwości szybkiego „wyjścia z gry” w razie potrzeby, i gdy ufasz swoim partnerom biznesowym bardziej niż własnej matce. Ta forma prawna sprawdza się szczególnie w przypadku małych firm usługowych, gdzie ryzyko biznesowe jest mniejsze niż szansa na wygraną w totolotka. Ale pamiętaj – z wielką mocą (decyzyjną) wiąże się wielka odpowiedzialność!

Krok po kroku: zakładanie spółki cywilnej

Zakładanie spółki cywilnej to jak przygotowywanie wyjątkowego dania – wymaga odpowiednich składników i staranności w ich łączeniu. Oto przepis na udaną spółkę cywilną:

1. Wybór wspólników – znajdź co najmniej jednego partnera biznesowego, z którym będziesz gotów dzielić wzloty i upadki.
2. Sporządzenie umowy spółki cywilnej – to jak napisanie scenariusza waszej biznesowej przygody.
3. Rejestracja każdego wspólnika jako przedsiębiorcy w CEIDG – to jak otrzymanie licencji na prowadzenie biznesu.
4. Uzyskanie numeru REGON dla spółki w GUS – to jak nadanie spółce unikalnego kodu identyfikacyjnego.
5. Otrzymanie numeru NIP dla spółki w urzędzie skarbowym – bez tego ani rusz w świecie podatków!
6. Uzupełnienie wpisu w CEIDG o numery REGON i NIP spółki – to jak dodanie ostatnich szlifów do waszego biznesowego profilu.
7. Zgłoszenie do ZUS jako płatnika składek (jeśli planujecie zatrudniać pracowników) – bo każdy kapitan musi dbać o swoją załogę!

Pamiętajcie, że w spółce cywilnej wszyscy wspólnicy mają równe prawa do zysków, chyba że umowa stanowi inaczej. To jak dzielenie tortu – każdy dostaje swoją część, ale możecie ustalić, kto dostanie wisienki. Ponadto, każdy wspólnik indywidualnie rozlicza się z fiskusem, a odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest solidarna i nieograniczona. To jak w muszkieterach – jeden za wszystkich, wszyscy za jednego!

Umowa spółki cywilnej

Umowa spółki cywilnej to serce i dusza waszego biznesowego przedsięwzięcia. To jak konstytucja dla waszej małej republiki handlowej. Choć prawo nie narzuca sztywnej formy, dobra umowa powinna zawierać kilka kluczowych elementów:

• Dane identyfikacyjne wspólników – bo każdy bohater potrzebuje swojego pseudonimu
• Nazwę (firmę) spółki – wasz biznesowy sztandar
• Cel gospodarczy – wasza wspólna misja
• Przedmiot działalności – czym dokładnie będziecie się zajmować
• Czas trwania spółki – czy to przygoda na całe życie, czy tylko wakacyjny romans?
• Wysokość i rodzaj wkładów wnoszonych przez wspólników – kto co wnosi do wspólnego kotła
• Zasady podziału zysków i pokrywania strat – bo fortuna kołem się toczy
• Zasady zarządzania spółką i jej reprezentacji – kto trzyma ster?
• Warunki rozwiązania spółki i wystąpienia wspólnika – bo nawet najlepsze związki czasem się kończą

Warto podkreślić, że choć umowa spółki cywilnej nie musi być koniecznie na piśmie, to spisanie jej to jak ubezpieczenie na życie – nigdy nie wiesz, kiedy może się przydać. Pisemna forma umowy znacznie ułatwia rozstrzyganie ewentualnych sporów między wspólnikami w przyszłości. Bo lepiej dmuchać na zimne, niż później gasić pożar!

Rejestracja w CEIDG i inne formalności

Rejestracja spółki cywilnej w CEIDG to jak debiut na scenie biznesu – ekscytujący, ale wymagający odpowiedniego przygotowania. Każdy wspólnik musi dokonać wpisu do CEIDG jako przedsiębiorca. To jak solowe występy przed głównym koncertem. Proces ten można przeprowadzić na kilka sposobów:

1. Online – za pomocą Profilu Zaufanego lub podpisu elektronicznego. To jak wysłanie e-maila do przyszłości!
2. Osobiście w urzędzie gminy – dla tych, którzy lubią tradycyjne metody i uścisk dłoni urzędnika.
3. Listownie – wysyłając podpisany wniosek. Tak, poczta nadal istnieje!

Po dokonaniu wpisu, każdy wspólnik otrzymuje swój własny numer NIP i REGON – to jak otrzymanie indywidualnego numeru startowego w wyścigu biznesowym. Następnie spółka jako całość musi uzyskać własny numer REGON w GUS oraz NIP w urzędzie skarbowym. Te numery należy potem dodać do wpisów wspólników w CEIDG – to jak uzupełnienie profilu na portalu społecznościowym.

Warto pamiętać, że rejestracja w CEIDG jest bezpłatna – to chyba jedyna darmowa rzecz w biznesie! Ponadto, jeśli planujecie zatrudniać pracowników, spółka cywilna musi zostać zgłoszona do ZUS jako płatnik składek. To jak zapisanie się do klubu pracodawców. Dopełnienie tych formalności otwiera wam drzwi do legalnego prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej. Teraz możecie oficjalnie rozpocząć swoją biznesową przygodę!

Zalety i wady spółki cywilnej

Spółka cywilna to jak dwustronna moneta w świecie biznesu – ma swoje blaski i cienie. Zanim zdecydujecie się na tę formę prowadzenia działalności, warto dokładnie przyjrzeć się obu stronom medalu. To trochę jak wybór między jazdą na rowerze a prowadzeniem samochodu – każda opcja ma swoje plusy i minusy.

Pamiętajcie, że każda sytuacja biznesowa jest unikalna, niczym odcisk palca. To, co dla jednych przedsiębiorców będzie zaletą, dla innych może okazać się przeszkodą nie do przeskoczenia. Dlatego tak istotne jest, aby dokładnie przeanalizować wszystkie aspekty spółki cywilnej w kontekście własnych planów i możliwości. To jak przymierzanie ubrania – musi pasować idealnie, inaczej będziecie się czuć niekomfortowo.

Zalety spółki cywilnej

Spółka cywilna, choć nie pozbawiona wad, kusi przedsiębiorców szeregiem atrakcyjnych korzyści. Przyjrzyjmy się bliżej, co sprawia, że ta forma prawna zyskuje na popularności:

• Ekonomiczność założenia – w porównaniu z innymi formami prawnymi, utworzenie spółki cywilnej nie nadwyręży zbytnio portfela początkującego przedsiębiorcy.
• Księgowość bez zbędnych komplikacji – możliwość prowadzenia Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów to prawdziwe błogosławieństwo dla tych, którzy stronią od zawiłości pełnej księgowości.
• Swoboda w kształtowaniu umowy – wspólnicy mogą dostosować zasady współpracy do swoich indywidualnych potrzeb i wizji.
• Start bez kapitałowych barier – brak wymogu kapitału zakładowego otwiera drzwi do świata biznesu nawet tym z ograniczonymi zasobami finansowymi.
• Elastyczność transformacji – możliwość przekształcenia w inną formę prawną, np. spółkę z o.o., daje pole manewru w miarę rozwoju przedsięwzięcia.
• Przedsiębiorcza tożsamość wspólników – status przedsiębiorcy może okazać się korzystny w kontekście ubezpieczeń społecznych.
• Błyskawiczne założenie – procedury są znacznie mniej skomplikowane niż w przypadku spółek prawa handlowego, co pozwala szybko przejść od pomysłu do działania.

Te zalety czynią spółkę cywilną szczególnie atrakcyjną dla małych firm, startupów czy przedsięwzięć rodzinnych. Przedsiębiorcy ceniący sobie prostotę i elastyczność często skłaniają się ku tej formie prawnej, widząc w niej idealny kompromis między swobodą działania a formalnymi wymogami prowadzenia biznesu.

Wady spółki cywilnej

Mimo niewątpliwych zalet, spółka cywilna niesie ze sobą również pewne ryzyka i ograniczenia. Warto je dokładnie przeanalizować, zanim podejmiemy decyzję o wyborze tej formy prawnej:

• Solidarna odpowiedzialność wspólników – każdy z nich odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, co może być źródłem niepokoju w przypadku niepowodzenia biznesowego.
• Brak osobowości prawnej – to może komplikować niektóre aspekty prowadzenia działalności, szczególnie w kwestii zaciągania kredytów czy zawierania umów.
• Wymóg jednomyślności – konieczność osiągnięcia konsensusu przy podejmowaniu kluczowych decyzji może prowadzić do impasu i konfliktów między wspólnikami.
• Ograniczone możliwości pozyskiwania kapitału – w porównaniu do spółek kapitałowych, spółka cywilna może napotkać trudności w przyciąganiu inwestorów.
• Potencjał konfliktów międzyludzkich – bliska współpraca i wspólna odpowiedzialność mogą wystawić relacje między wspólnikami na próbę.
• Skomplikowany proces przekazywania udziałów – wymaga zgody wszystkich wspólników, co może utrudnić wprowadzanie zmian w strukturze spółki.
• Zawiłości podatkowe – indywidualne rozliczenia podatkowe każdego ze wspólników mogą okazać się czasochłonne i skomplikowane.

Biorąc pod uwagę te wady, spółka cywilna może nie być optymalnym wyborem dla przedsięwzięć o wysokim ryzyku biznesowym lub ambitnych planach szybkiej ekspansji. W takich przypadkach warto rozważyć inne formy prawne, które zapewniają lepszą ochronę osobistego majątku wspólników lub ułatwiają pozyskiwanie kapitału na rozwój.

Odpowiedzialność wspólników w spółce cywilnej

Odpowiedzialność wspólników w spółce cywilnej to fascynujący, choć nierzadko niedoceniany aspekt tej formy prowadzenia działalności gospodarczej. Charakteryzuje się ona niezwykle szerokim zakresem i solidarnym charakterem, co w praktyce oznacza, że każdy ze wspólników ponosi pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Ta cecha spółki cywilnej ma daleko idące konsekwencje dla osób decydujących się na tę formę prowadzenia biznesu.

Co ciekawe, odpowiedzialność wspólników w spółce cywilnej diametralnie różni się od tej w spółkach kapitałowych, takich jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. W przeciwieństwie do sp. z o.o., gdzie odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do wysokości wniesionych wkładów, w spółce cywilnej sięga ona całego majątku osobistego wspólników. To sprawia, że decyzja o założeniu spółki cywilnej powinna być poprzedzona głęboką refleksją nad potencjalnymi ryzykami i korzyściami.

Zakres odpowiedzialności wspólników

Zakres odpowiedzialności wspólników w spółce cywilnej jest niezwykle szeroki i obejmuje różnorodne obszary:

• Odpowiedzialność za zobowiązania finansowe spółki – od kredytów po faktury
• Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe – włączając w to podatki dochodowe i VAT
• Odpowiedzialność wobec kontrahentów – za należyte wykonanie umów i zobowiązań
• Odpowiedzialność za zobowiązania pracownicze – jeśli spółka zatrudnia pracowników

Co szczególnie istotne, odpowiedzialność ta nie ogranicza się jedynie do zobowiązań powstałych w czasie, gdy dana osoba była wspólnikiem. Obejmuje również te, które zaciągnięto przed jej przystąpieniem do spółki. Oznacza to, że nowy wspólnik bierze na siebie ciężar „starych” długów spółki. Ta cecha spółki cywilnej wymaga wyjątkowej ostrożności i dokładnego due diligence przed podjęciem decyzji o dołączeniu do istniejącej już spółki.

Solidarna odpowiedzialność za zobowiązania

Solidarna odpowiedzialność za zobowiązania to jeden z najbardziej charakterystycznych i jednocześnie kontrowersyjnych aspektów spółki cywilnej. Co to oznacza w praktyce?

• Każdy wspólnik odpowiada za całość zobowiązań spółki – nie ma tu podziału na „części”
• Wierzyciel ma prawo żądać spłaty całości długu od dowolnie wybranego wspólnika
• Spłata długu przez jednego wspólnika automatycznie zwalnia pozostałych z odpowiedzialności wobec wierzyciela
• Wspólnik, który spłacił dług, ma prawo domagać się od pozostałych wspólników zwrotu proporcjonalnej części

Ta forma odpowiedzialności ma swoje dwie strony medalu. Z jednej strony, zapewnia wysoką wiarygodność spółki w oczach kontrahentów, co może ułatwić nawiązywanie relacji biznesowych. Z drugiej jednak, stanowi znaczące ryzyko dla wspólników, którzy mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności za działania, na które nie mieli bezpośredniego wpływu. Dlatego tak kluczowe jest wzajemne zaufanie między wspólnikami oraz skrupulatne i transparentne prowadzenie spraw spółki.

Wkłady do spółki cywilnej

Wkłady do spółki cywilnej stanowią fundament jej istnienia i są kluczowym elementem umowy spółki. Każdy ze wspólników zobowiązuje się do wniesienia określonego wkładu, który może przybierać różnorodne formy. Te wkłady tworzą majątek spółki, będący podstawą do realizacji wspólnego celu gospodarczego.

Co ciekawe, w przeciwieństwie do spółek kapitałowych, spółka cywilna nie wymaga wniesienia minimalnego kapitału zakładowego. Ta elastyczność daje wspólnikom szerokie pole manewru w kształtowaniu struktury i wartości wkładów. Jednakże, precyzyjne określenie wkładów w umowie spółki jest kwestią o fundamentalnym znaczeniu. Dlaczego? Ponieważ ma bezpośredni wpływ na prawa i obowiązki wspólników, a także na sposób podziału zysków i strat. To właśnie te szczegóły często decydują o harmonijnej współpracy lub potencjalnych konfliktach w przyszłości.

Rodzaje wkładów

W spółce cywilnej możemy wyróżnić kilka intrygujących rodzajów wkładów:

• Wkłady pieniężne – najprostsza forma, polegająca na przekazaniu określonej kwoty na rzecz spółki. Czy to jednak zawsze najlepsza opcja?
• Wkłady rzeczowe (aport) – mogą to być zarówno rzeczy ruchome (np. samochód, specjalistyczny sprzęt), jak i nieruchomości (lokal, grunt). Ich wartość często bywa przedmiotem gorących dyskusji.
• Wkłady w postaci praw – fascynująca kategoria obejmująca patenty, licencje czy prawa autorskie. Jak wycenić wartość innowacyjnego pomysłu?
• Wkłady w postaci świadczenia usług – wspólnik może zobowiązać się do wykonywania określonych usług na rzecz spółki. Ale jak zmierzyć wartość doświadczenia i umiejętności?
• Wkłady mieszane – kombinacja różnych form wyżej wymienionych wkładów, często stosowana dla zoptymalizowania struktury kapitałowej spółki.

Każdy z tych rodzajów wkładów niesie ze sobą specyficzne cechy i konsekwencje prawne. Na przykład, w przypadku aportu konieczne jest precyzyjne określenie jego wartości, co może wymagać wyceny przez rzeczoznawcę – proces często złożony i niejednoznaczny. Z kolei wkład w postaci świadczenia usług, choć nie zwiększa bezpośrednio majątku spółki, może okazać się bezcenny dla jej funkcjonowania i rozwoju. Jak wycenić wiedzę ekspercką czy sieć kontaktów biznesowych?

Wartość wkładów i ich ewidencja

Prawidłowa wycena i ewidencja wkładów w spółce cywilnej to nie tylko formalność, ale kluczowy element wpływający na wiele aspektów funkcjonowania spółki:

1. Determinuje udział wspólnika w majątku spółki – czy zawsze większy wkład oznacza większy wpływ?
2. Wpływa na podział zysków i strat – ale czy proporcjonalnie do wartości wkładów?
3. Ma znaczenie przy rozliczeniach podatkowych – jak optymalizować strukturę wkładów pod kątem podatkowym?
4. Jest kluczowa w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki lub jej rozwiązania – jak sprawiedliwie rozliczyć się po latach współpracy?

Wartość wkładów powinna być jasno określona w umowie spółki. W przypadku wkładów niepieniężnych, profesjonalna wycena może okazać się nie tyle opcją, co koniecznością. Ewidencja wkładów musi być prowadzona rzetelnie i zgodnie z przepisami podatkowymi. W zależności od skali działalności spółki, wykorzystuje się do tego księgę przychodów i rozchodów lub pełną księgowość.

Pamiętajmy, że majątek spółki cywilnej to nie tylko wkłady wniesione przez wspólników na starcie, ale także mienie nabyte w trakcie jej działalności. Precyzyjna ewidencja pozwala na jednoznaczne rozróżnienie między majątkiem osobistym wspólników a majątkiem spółki. To rozgraniczenie nabiera szczególnego znaczenia w kontekście odpowiedzialności za zobowiązania – temat, który niejednego przedsiębiorcę spędza z powiek sen.

Księgowość i podatki w spółce cywilnej

Księgowość i podatki to nie lada wyzwanie dla wspólników spółki cywilnej. Choć spółka ta nie posiada osobowości prawnej, ciążą na niej liczne obowiązki finansowe. Wybór odpowiedniej formy księgowości oraz metody rozliczania podatków może znacząco wpłynąć na funkcjonowanie spółki i zakres obowiązków jej wspólników.

Co ciekawe, w spółce cywilnej to nie sama spółka, a jej wspólnicy są podatnikami podatku dochodowego. Oznacza to, że każdy z nich musi indywidualnie rozliczyć się z uzyskanych przychodów. Ta specyfika może być zarówno błogosławieństwem, jak i przekleństwem z perspektywy optymalizacji podatkowej. Czy to dobra wiadomość dla przedsiębiorców? To zależy od indywidualnej sytuacji każdego z nich.

Obowiązki księgowe

Zakres obowiązków księgowych w spółce cywilnej nie jest jednolity – zależy od kilku kluczowych czynników, takich jak struktura wspólników czy wielkość obrotów. Przyjrzyjmy się bliżej dostępnym opcjom:

• Księga Przychodów i Rozchodów (KPiR) – to rozwiązanie dla spółek, których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, a roczne obroty nie przekraczają magicznej granicy 2 mln euro.
• Pełna księgowość – staje się obowiązkowa, gdy choć jeden ze wspólników jest osobą prawną lub gdy spółka przekroczy wspomniany limit obrotów.
• Ewidencja przychodów – ta forma księgowości dotyczy spółek rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Warto pamiętać, że nawet w przypadku zawieszenia działalności, spółka cywilna nie ucieka od obowiązków księgowych. W zależności od wybranej formy opodatkowania, może być konieczne prowadzenie ewidencji sprzedaży, szczególnie jeśli spółka korzysta ze zwolnienia z VAT. To pokazuje, jak ważne jest staranne planowanie i zarządzanie finansami w tego typu przedsięwzięciach.

Podatki w spółce cywilnej

Rozliczanie podatków w spółce cywilnej to fascynujący labirynt przepisów i regulacji. Oto kluczowe aspekty, które warto mieć na uwadze:

1. Podatek dochodowy – każdy wspólnik musi samodzielnie rozliczyć się z fiskusem, uwzględniając swój udział w zyskach spółki. To może być zarówno szansa, jak i wyzwanie.
2. VAT – w tym przypadku spółka cywilna może występować jako jeden podatnik. To upraszcza niektóre aspekty rozliczeń, ale wymaga szczególnej uwagi przy prowadzeniu dokumentacji.
3. Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) – ten podatek pojawia się przy zawarciu umowy spółki oraz przy jej istotnych zmianach. To dodatkowy koszt, o którym nie wolno zapomnieć.
4. Składki ZUS – każdy wspólnik opłaca je indywidualnie, co może mieć znaczący wpływ na jego sytuację finansową.

Przychody z udziału w spółce cywilnej są zazwyczaj traktowane jako przychody z działalności gospodarczej, pod warunkiem, że są uzyskiwane w sposób zorganizowany i ciągły. Dotyczy to szerokiego spektrum działalności: od wytwórczej, przez budowlaną i handlową, po usługową, a nawet związaną z wydobyciem kopalin. Ta klasyfikacja ma ogromne znaczenie dla sposobu opodatkowania i możliwości wykorzystania różnych form optymalizacji podatkowej. Dlatego też, planując działalność w ramach spółki cywilnej, warto dokładnie przeanalizować wszystkie aspekty podatkowe, by maksymalnie wykorzystać dostępne możliwości.